Dziś, 10 listopada, przypada Światowy Dzień Jeża. W ten szczególny dla tych zwierzątek dzień zastanówmy się, co zrobić, gdy jesienią lub zimą spotkamy go na swojej drodze, bo to oznaczać może, że zwierzę potrzebuje naszej pomocy.
W Polsce, te zwierzęta objęte są ochroną. Na wolności jeże żyją od 4 do 7 lat, ale w miastach często giną, zanim skończą dwa lata. A zdaniem badaczy, w 2025 r. dziko żyjących jeży na naszej planecie może w ogóle nie być. Jednym ze sposobów na ułatwienie im życia w mieście, jest wyznaczenie specjalnych stref, gdzie jesienią nie grabi się liści, a zimą nie odśnieża. Dzięki temu powstają naturalne schronienia, w których zwierzaki mogą przezimować. Takie rozwiązanie wdrożył już Kraków.
Zarząd Zieleni Miejskiej w tworzonych na terenie miasta ekostrefach zabezpiecza specjalne miejsca dla jeży, gdzie ustawiane są domki kupowane w ramach budżetu obywatelskiego. Pierwsze takie ekostrefy pojawiły się w 2020 roku na terenie Parku Lotników Polskich. Strefy są specjalnie oznakowane – dzięki temu prace pielęgnacyjne – jak koszenie traw czy grabienie liści – zostały ograniczone do minimum, tak by mogli je zajmować dzicy lokatorzy. W otoczeniu stref stanęły panele informujące o żyjących na terenie miasta zwierzętach, ich zwyczajach czy zasadach dokarmiania. Ustawione zostały także ławki. Docelowo ekostrefy dla jeży mają się pojawić we wszystkich krakowskich parkach.
Jeże są aktywne przede wszystkim nocą i, podobnie jak niedźwiedzie, zapadają w kilkumiesięczny sen zimowy. Zwykle trwa on od późnej jesieni aż do wiosny. Hibernacja to czas szczególny i przede wszystkim niebezpieczny dla tych kolczastych zwierząt. Śpiące jeże są całkowicie bezbronne, tracą na wadze, zużywając zapasy tłuszczu zgromadzone przez całe lato.
Podczas pierwszej zimy ginie nawet 70% młodych jeży Jednak zima, to nie jedyny czas, kiedy jeże potrzebują bezpiecznego schronienia – ciężarne samice czasami zapadają w tzw. letarg, czyli hibernację letnią. Wybudzony jeż ma nikłe szanse na przetrwanie, chyba że otrzyma pomoc od człowieka. Dla ich bezpiecznego przeżycia zimy, okresu lęgowego niezbędne jest suche, odpowiednio osłonięte miejsce, w którym jeż może zrobić sobie legowisko.
Podobne strefa powstały na terenie Uniwersytetu Ekonomicznego przy ul. Rakowickiej. Na terenie uczelni wyrosło ostatnio nowe, małe osiedle. Tym razem architektura posłuży… jeżom, które często można spotkać tu na terenach zielonych. Inicjatorem akcji jest Niezależne Zrzeszenie Studentów UEK.
Osiedle domków dla jeży na terenie Uniwersytetu Ekonomicznego
Patrycja Bliska
