Gołębie (nazywane przez niektórych „latającymi szczurami”) od dawna są nieodłączną częścią krajobrazu Krakowa. Chociaż turyści odwiedzający miasto często są nimi zauroczeni, mieszkańcy mają bardziej zróżnicowane opinie. Ptaki te najczęściej można spotkać na Starym Mieście, ale ich obecność stanowi problem także na wielu osiedlach. Szacuje się, że w naszym mieście żyje około 50 tysięcy gołębi. Zdaniem niektórych konflikt gołębie vs. mieszkańcy Krakowa można rozwiązać.
Gołębie miejskie to ptaki, które jedni kochają, a drudzy… niekoniecznie. Znane z kręcenia się po rynkach, skwerach i balkonach, gołębie stały się stałym elementem miejskiego krajobrazu. Jednak za ich uroczym gruchaniem kryje się kilka problemów, które mogą przysparzać mieszkańcom sporo kłopotów.
Nie tylko estetyka cierpi z powodu obecności gołębi. Ich odchody mogą uszkadzać elewacje budynków, a zawarty w nich kwas niszczy kamień i metal. Ponadto gołębie są nosicielami różnych chorób, które mogą być przenoszone na ludzi.
W niektórych miejscach w Krakowie gołębi jest zbyt wiele. W centrum miasta, na Rynku Główny i Plantach trudno znaleźć nieubrudzoną ławkę, zabytki są niszczone, a mieszkańcy, sfrustrowani sytuacją, często wyładowują swoją złość na ptakach, które, choć są objęte ochroną, stają się ofiarami przestępstw.
Niestety, nadal istnieją osoby, które w sposób nieodpowiedzialny karmią te ptaki, co stanowi największy problem. Gołębie gromadzą się tam, gdzie ludzie regularnie wyrzucają resztki jedzenia na trawniki i między blokami. Takie zachowanie przyciąga ptaki, które potem w tych miejscach dojadają resztki, co prowadzi do ich nadmiernego rozmnażania i zwiększenia ich liczby w okolicy.
Pojawił się pomysł jak temu zaradzić. W tegorocznej edycji Budżetu Obywatelskiego zgłoszono projekt „Gołębie vs. mieszkańcy Krakowa, ten konflikt można rozwiązać” polegający na zarządzaniu populacją gołębia miejskiego w Krakowie poprzez instalację siodełek i półek lęgowych, które mają przenieść gołębie z miejsc uciążliwych dla mieszkańców w kontrolowane lokalizacje. Dodatkowo, projekt zakłada wyznaczenie specjalnych miejsc karmienia, co pozwoli na ograniczenie zanieczyszczeń oraz przeprowadzenie badań nad populacją gołębi.
– Zacznijmy w Krakowie innowacyjne metody regulujące populację gołębi w miejscach, gdzie najbardziej przeszkadzają mieszkańcom i turystom. Miasto będzie czystsze, a Kraków zyska rozgłos w kraju i za granicą jako samorząd, który dba o swoich mieszkańców w innowacyjny, nowoczesny i etyczny sposób – piszą autorzy projektu.
Na czym dokładnie miałby polegać pomysł? W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzona inwentaryzacja miejsc bytowania gołębia miejskiego. Celem tego etapu jest dokładne zlokalizowanie obszarów, w których gołębie są najliczniej reprezentowane, oraz ocena, które miejsca są szczególnie uciążliwe dla mieszkańców. Wyniki inwentaryzacji posłużą do podjęcia dalszych działań, umożliwiających bardziej skuteczne zarządzanie populacją gołębi.
Później planowany jest montaż 120 siodełek dla gołębi w czterech lokalizacjach miasta, gdzie obecność tych ptaków szczególnie doskwiera mieszkańcom. Siodełka zostaną zamontowane na ścianach bloków mieszkalnych, co pozwoli przenieść gołębie z parapetów i balkonów, zmniejszając tym samym uciążliwości związane z ich bytowaniem. Instalacja ma pomóc w kontrolowaniu miejsc przebywania gołębi, ale również umożliwi zgromadzenie zanieczyszczeń w jednym miejscu, co znacząco ułatwi pracę służb porządkowych.
W kolejnym etapie projektu jego pomysłodawcy planują zamontować 10 półek zewnętrznych na dachach wybranych budynków użyteczności publicznej. Te specjalne półki lęgowe będą służyć jako miejsca badań nad populacją gołębi, umożliwiając między innymi kontrolę liczebności, analizę zdrowia ptaków oraz badanie częstotliwości rozrodu. Dzięki współpracy z weterynarzami możliwe będzie także testowanie etycznych metod regulacji populacji, takich jak podmiana jajek na plastikowe w miejscach, gdzie ptaki są najbardziej uciążliwe.
Aby zmniejszyć zanieczyszczenie przestrzeni miejskiej, planowane jest również wyznaczenie specjalnych miejsc do karmienia gołębi w pobliżu nowo zainstalowanych siodełek i półek. W tym celu przeprowadzona zostanie akcja promocyjna skierowana do osób regularnie karmiących ptaki, której celem będzie zachęcenie ich do przeniesienia swojej działalności do wyznaczonych miejsc. Miejsca te zostaną odpowiednio oznaczone i przygotowane, co pozwoli na kształtowanie nowych przyzwyczajeń zarówno u ptaków, jak i ich opiekunów.
Całkowity koszt realizacji projektu ma wynieść około 100 tysięcy złotych, a jego realizacja zaplanowana jest na okres od stycznia 2025 do lipca 2026 roku. Szczegółowy kosztorys obejmuje zakup i montaż siodełek oraz półek, obsługę badawczą i weterynaryjną, a także działania promocyjne związane z projektem.
Głosowanie w tegorocznej edycji Budżetu Obywatelskiego odbędzie się od 13 do 27 września.
