Archidiecezji Krakowskiej nie podoba się uchwała rady miasta w sprawie nauczania religii na pierwszej lub ostatniej lekcji. Swoje stanowisko kuria wyraziła w opublikowanym w poniedziałek komunikacie. „Archidiecezja Krakowska z zaskoczeniem przyjęła informację o uchwale Rady Miasta Krakowa dotyczącej wyznaczania religii jako pierwszej lub ostatniej lekcji w planie zajęć szkolnych. Ta decyzja kwestionuje kompetencje dyrektorów szkół i nauczycieli oraz stoi w sprzeczności z porządkiem prawnym Rzeczypospolitej Polskiej”.
Przypomnijmy, przyjęta przez radę miasta uchwała zobowiązuje prezydenta do podjęcia działań mających na celu doprowadzenie do przeprowadzania lekcji religii na pierwszej bądź ostatniej lekcji, a także rekomenduje zmniejszenie liczby tych zajęć z dwóch do jednej godziny tygodniowo. Zdaniem jej autorów ma to szczególne znaczenie w przypadku kumulacji roczników, do jakiej doprowadziła „reforma” minister Anny Zalewskiej.
To nie rola samorządu
W swoim komunikacie Archidiecezja powołuje się na własną interpretację przepisów prawa. Zdaniem duchownych ustalanie tygodniowego harmonogramu zajęć jest wyłączną kompetencją kierujących placówkami, zasięgających w tej kwestii opinii rad rodziców. „Obowiązujące prawo nie daje w tym zakresie kompetencji organom samorządu terytorialnego. Nie ma więc podstaw prawnych ani też praktycznych możliwości organizowania zajęć z religii wyłącznie na pierwszych bądź tylko na ostatnich godzinach lekcyjnych. Natomiast próba wywierania presji na dyrektorów szkół w tej sprawie jest nieuprawniona” – twierdzą duchowni.
Jednocześnie, kuria powołuje się na obowiązujące Polskę zapisy prawa międzynarodowego, w tym Powszechną Deklarację Praw Człowieka ONZ, w której można przeczytać, że „nauczanie religii w szkole stanowi realizację powszechnego prawa do nauki i pierwszeństwa rodziców w wyborze wykształcenia dla swoich dzieci”, a także Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej, według której „wolność tworzenia placówek edukacyjnych z właściwym poszanowaniem zasad demokratycznych i prawo rodziców do zapewnienia wychowania i nauczania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi, filozoficznymi i pedagogicznymi są szanowane, zgodnie z ustawami krajowymi regulującymi korzystanie z tej wolności i tego prawa”.
Decyzja biskupa
Jak przekonuje Archidiecezja Krakowska, przyjęta uchwała „przeczy zasadom wolności i szacunku zagwarantowanym przez prawo międzynarodowe i polskie”, zaś kwestii ustalania liczby godzin ostateczna decyzja należy do biskupa. „W szczególnie uzasadnionych przypadkach, jak zaznacza bp Marek Mendyk, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP, indywidualnie, na pisemną prośbę dyrektora szkoły, zgodę na zmniejszenie wymiaru godzin z religii do jednej tygodniowo, może wyrazić jedynie biskup diecezjalny. Takie sytuacje mogą mieć charakter wyjątkowy, nie będą jednak przekształcane w powszechnie obowiązującą praktykę”.
Jednocześnie kierownictwo krakowskiego Kościoła zapewnia – wbrew powszechnej interpretacji prawa oświatowego – że religia nie jest przedmiotem dodatkowym „w momencie wyboru, po złożeniu stosownego oświadczenia przez rodziców lub pełnoletnich uczniów, lekcja religii staje się dla wybierających przedmiotem obowiązkowym. Jak podkreślał Metropolita Krakowski abp Marek Jędraszewski w Liście pasterskim na Wielki Post 2019 roku, szkolnej katechezy nie wolno pojmować jako coś mało ważnego w porównaniu z innymi szkolnymi przedmiotami, jako coś, co możemy lekceważyć i z czego bez większych strat możemy się wycofać”.
KRA
