Ponad 10 tys. zlikwidowanych kopciuchów, ponad 10 tys. inwestycji w źródła odnawialne, 16,7 tys. kontroli palenisk – tak wyglądała realizacja „Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w 2020 roku”. Sprawozdanie z działań podjętych w naszym regionie przedstawił na konferencji prasowej wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Z roku na rok jakość powietrza w Małopolsce się poprawia. Wskazują na to dane ze stacji monitoringu jakości powietrza. Jest to wynikiem licznych inwestycji podjętych w gminach naszego województwa – ocenia wicemarszałek Tomasz Urynowicz. Jego zdaniem coraz lepsze podejście do walki ze smogiem w Małopolsce pokazują także dane za ubiegły roku
Likwidacja pieców i kotłów węglowych
W 2020 roku na terenie Małopolski dokonano likwidacji nieefektywnych źródeł ciepła na paliwa stałe łącznie w 10 207 budynkach (lokalach), w tym w 68 w Krakowie i 10 139 w gminach poza Krakowem. Dla porównania w roku 2019 zlikwidowano łącznie 15 004 kotłów, z czego 4 186 w Krakowie i 10 818 poza Krakowem. We wrześniu 2019 roku w Krakowie wszedł w życie zakaz spalania paliw stałych w instalacjach, w związku z czym większość kotłów na paliwo stałe zostało wymienionych przed tym okresem. Oznacza to, że podczas gdy liczba wymian kotłów w Krakowie z oczywistych względów spada, w pozostałych gminach Małopolski liczba wymian utrzymuje się na stałym poziomie. A do tego w 16 małopolskich gminach nie wymieniono przez rok ani jednego starego pieca węglowego na nowy.
Na terenie województwa przeprowadzono 7 048 termomodernizacji budynków mieszkalnych oraz zrealizowano 10 191 inwestycji w odnawialne źródła energii. O ile liczba likwidowanych kopciuchów nie rośnie, to w przypadku termomodernizacji i odnawialnych źródeł mamy kilkukrotny wzrost w porównaniu do lat poprzednich. Liczba termomodernizacji wzrosła 5-krotnie, a instalacji OZE wzrosła 10-krotnie w ciągu roku.
Bardzo cieszy fakt, iż coraz więcej mieszkańców Małopolski korzysta z ekologicznych rozwiązań. Odnotowujemy liczne inwestycje w odnawialne źródła energii. Z pewnością pomocne w tym względzie są dofinansowania z programu „Czyste Powietrze”, który promuje ekologiczne źródła ciepła takie jak pompy ciepła czy panele fotowoltaiczne – komentuje wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Kontrole
W 2020 roku przeprowadzono łącznie 16,7 tys. kontroli, podczas których wykryto 992 przypadków nieprzestrzegania przepisów uchwały oraz 833 przypadków spalania odpadów, co stanowi 10% wszystkich kontroli. Nałożono mandaty w łącznej wysokości 138,6 tys. zł, a 268 spraw skierowano do sądu.
Działania gmin
Jedną z najważniejszych funkcji wspierających mieszkańców pełnią ekodoradcy zatrudnieni w gminach. W 2020 roku na terenie województwa działało ich łącznie 104. Dodatkowo spośród wszystkich 182 gmin według stanu na koniec 2020 roku 88 miało utworzone punkty obsługi programu Czyste Powietrze. Liczba ich stopniowo będzie wzrastać ze względu na wprowadzone zapisy w Programie Ochrony Powietrza obligujące do utworzenia takich punktów.
Zgodnie z programem ochrony powietrza od 2021 roku rekomenduje się przeznaczenie w ramach budżetu gminy co najmniej 1% dochodów własnych na działania związane z ochroną powietrza, obejmujące m.in. zatrudnienie ekodoradców oraz uruchomienie i obsługę punktów obsługi programu Czyste Powietrze. Z uzyskanych informacji wynika, że w 2020 roku 99 gmin przeznaczyło na ochronę powietrza powyżej 0.5% środków własnych, w tym 68 gmin powyżej 1%.
Transport
W 2020 roku na terenie województwa zakupiono łącznie 33 niskoemisyjne autobusy komunikacji miejskiej. W Małopolsce przybyło łącznie ponad 270 km nowych dróg rowerowych, a 59 gmin przeprowadziło kampanie promujące wykorzystanie zrównoważonych form transportu.
Plany na 2021
Na sierpniowej sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego zostaną podjęte uchwały antysmogowe dla co najmniej 5, może 7 gmin. Nowe uchwały wprowadzą całkowity zakaz stosowania węgla do celów grzewczych na terenie gmin. Przygotowują się do tego jeszcze 3 kolejne gminy.
Problemem będzie wprowadzenie stref czystego transportu. Takie miały być wprowadzone pilotażowo w Krakowie po przyjęciu nowych regulacji przez Sejm. Niestety – Ministerstwo Środowiska wycofało się z projektu, który był w konsultacjach.
(red)
