Oprócz szopek i innych symboli nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia, w Krakowie można będzie także znaleźć nawiązania do rozpoczynającego się 7 grudnia żydowskiego Święta Świateł − Chanuki. W przestrzeni miasta pojawiły się trzymetrowe menory przygotowane przez Fundację Chabad Lubawitch Kraków.
Chanuka jest jednym z najradośniejszych świąt żydowskich, obchodzonym przez osiem dni. Każdego z nich po zapadnięciu zmroku Żydzi zapalają jedną świecę na chanukowym dziewięcioramiennym świeczniku – chanukiji. Na dziewiątym, pomocniczym ramieniu świecznika znajduje się szames – świeczka, od której płomienia odpala się kolejne. Światła palą się w charakterystycznym, dziewięcioramiennym świeczniku zwanym chanukiją lub menorą chanukową. Nazwa święta pochodzi od czasownika chanach oznaczającego poświęcać, inaugurować.
W kalendarzu żydowskim święto rozpoczyna się 25 kislew a kończy 2 tewet i wypada przeważnie w grudniu. W 2023 roku Chanuka rozpoczyna się wieczorem 7 grudnia i kończy wieczorem 15 grudnia. Najważniejszym elementem obchodów Chanuki jest codzienne zapalanie świateł – jednego pierwszego dnia, dwóch – drugiego itd. aż do ósmego dnia, kiedy zapala się osiem świateł.
Święto świateł upamiętnia zwycięstwo Machabeuszy nad Grekami. Gdy Grecy zdobyli Jerozolimę, ich władca Antioch IV zabronił żydowskich obrządków i nakazał prześladowanie niestosujących się do zakazu, a w Świątyni Jerozolimskiej ustanowił kult jednego z hellenistycznych bóstw. Żydzi pokonali najeźdźców w grudniu 164 r. przed Chrystusem.
Podczas ponownego uświęcenia Świątyni Jerozolimskiej wydarzył się cud – potrzebna do sprawowania obrządków oliwa paliła się przez osiem dni, choć przewidywano, że wystarczy jej zaledwie na jeden dzień. Od tamtej pory Żydzi, pamiętając o cudzie, zapalają w czasie Chanuki przez osiem dni chanukową świecę na chanukiji ustawianej przeważnie na parapecie okna w widocznym z ulicy miejscu.
– To sposób włączenia się we wspólne świętowanie przygotowany z myślą o żydowskiej społeczności mieszkającej w Krakowie. To także symboliczne nawiązanie do żydowskiej historii Krakowa i przybliżenie tego święta i tradycji wszystkim tym, którzy jej nie znają – podkreśla urząd miasta.
Patrycja Bliska
