Na Politechnice Krakowskiej rozpoczyna działalność Laboratorium Ultraprecyzyjnych Pomiarów Współrzędnościowych. Nowe centrum badawcze zostało oficjalnie otwarte w czwartek 25 kwietnia. Dysponuje światowej klasy aparaturą do wykonywania najdokładniejszych pomiarów świata w skali od nano do wielkogabarytowej.
Laboratorium Ultraprecyzyjnych Pomiarów Współrzędnościowych (LUPW) Politechniki Krakowskiej powstało na terenie uczelnianego kampusu przy al. Jana Pawła II w ramach – współfinansowanego ze środków unijnych – projektu Narodowej Sieci Metrologii Współrzędnościowej (NSMET) z udziałem czterech polskich politechnik.
– Politechnika Krakowska jest jednym z najmocniejszych w Polsce ośrodków badań i wyspecjalizowanych usług w obszarze metrologii współrzędnościowej. Mamy światowej klasy specjalistów skupionych wokół akredytowanego Laboratorium Metrologii Współrzędnościowej Wydziału Mechanicznego w zespole prof. Jerzego Sładka, polskiego prekursora tej dyscypliny nauki. Dzięki otwarciu Laboratorium Ultraprecyzyjnych Pomiarów Współrzędnościowych z najdokładniejszą infrastrukturą pomiarową na świecie wzmacniamy nasz potencjał badawczy i przesuwamy granice dokładności pomiarów do niewyobrażalnego dotąd poziomu. Tak stwarzamy szansę nie tylko na rozwój nauki, ale także na technologiczny skok europejskich firm, które będą korzystały z możliwości naszych zespołów badawczych i naszej infrastruktury – podkreśla rektor PK prof. Andrzej Szarata.
Nowe laboratorium PK jest częścią Narodowej Sieci Metrologii Współrzędnościowej (NSMET), stworzonej przez cztery czołowe w kraju politechniki: Krakowską (lider konsorcjum) oraz Poznańską, Warszawską i Świętokrzyską.
Wart ponad 51 mln zł projekt NSMET został zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Uczelnie otrzymały dofinansowanie w wysokości ponad 35 mln zł (z czego najwięcej – 18 mln zł – Politechnika Krakowska) na stworzenie wyspecjalizowanej infrastruktury badawczej dla rozwoju w Polsce metrologii współrzędnościowej.
Dzięki tym środkom oraz środkom własnym uczelni i Wydziału Mechanicznego PK w Krakowie powstał 2-kondygnacyjny budynek nowego Laboratorium Ultraprecyzyjnych Pomiarów Współrzędnościowych (pow. użytkowa 612,22 m2, kubatura – ok. 5 954 m3) wraz z wyposażeniem badawczym oraz doposażone zostało działające już na PK Laboratorium Metrologii Współrzędnościowej. Łączna wartość inwestycji Politechniki to 29 mln zł.
— Bez zwiększania dokładności pomiarów nie ma mowy o wytwarzaniu coraz lepszych urządzeń. Nasze Laboratorium Ultraprecyzyjnych Pomiarów Współrzędnościowych służy łamaniu barier technologicznych. Otwiera Politechnikę na technologie najwyższej klasy. Pomiary o takiej dokładności, jak są możliwe teraz w Polsce, wykonuje się w zaledwie kilku światowych ośrodkach, przy czym możliwości aparaturowe polskiej sieci czynią ją jednym z najnowocześniejszych centrów badawczych, o najszerszym zakresie badań — mówi prof. Jerzy Sładek, dziekan Wydziału Mechanicznego i inicjator narodowej sieci metrologicznej.
Obiekty, które będzie można w Polsce badać, to przede wszystkim części maszyn i układów z różnorodnych branż przemysłu, m.in.: samochodowego, lotniczego, energetycznego (w tym odnawialnych źródeł energii), maszynowego, medycyny, fotowoltaiki, AGD, technologii światłowodowych, optoelektroniki, bioinżynierii, produkcji materiałów kompozytowych i nanomateriałów, itd.
Zakres realizowanych usług obejmuje pomiary tomograficzne w skali nano oraz mikro, nano pomiary współrzędnościowe geometrii mierzonych elementów oraz topografii ich powierzchni, pomiary multisensoryczne części maszyn wykonywane z zastosowaniem skanujących głowic stykowych oraz głowic optycznych, których funkcjonowanie oparte jest na różnych zjawiskach fizycznych oraz pomiary wielkogabarytowe elementów z mikronowymi dokładnościami.
W laboratoriach będą realizowane usługi komercyjne dla najlepszych firm europejskich i badania naukowe w ramach projektów badawczych organizowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowe Centrum Nauki i w ramach programów europejskich.
Prof. Sładek ma nadzieję, że powstanie Laboratorium Ultraprecyzyjnych Pomiarów Współrzędnościowych będzie sprzyjać technologicznemu rozwojowi polskiego przemysłu, zwłaszcza branży lotniczej, energetycznej, optycznej, elektronicznej. Projekt otwarty jest na współpracę z innymi instytucjami naukowymi w całym kraju, w tym z Uniwersytetem Jagiellońskim i Akademią Górniczo-Hutniczą, Głównym Urzędem Miar (GUM), szczególnie Świętokrzyskim Kampusem Laboratoryjnym GUM w Kielcach oraz Klastrem Metrologicznym.
