Prezydent Aleksander Miszalski, na podstawie wyników audytu, ogłosił reformę strukturalną Urzędu Miasta Krakowa. Celem jest wyeliminowanie nieprawidłowości, dublowania zadań i usprawnienie funkcjonowania urzędu. Co konkretnie się zmieni? Przeanalizujmy szczegóły nowej struktury, która wejdzie w życie od stycznia 2025 roku.
Podczas konferencji prasowej prezydent Krakowa przedstawił także nową strukturę Urzędu Miasta Krakowa. Prezydent zadecydował o scaleniu niektórych wydziałów, a także o powołaniu departamentów, które będą pełnić funkcję koordynującą działania poszczególnych komórek.
Nadużycia i nieprawidłowości – co wykazał audyt?
Audyt przeprowadzony w magistracie wyłonił szereg istotnych nieprawidłowości. Najwięcej zastrzeżeń dotyczyło zamówień publicznych. Aż 10% z nich, przeanalizowanych w latach 2020–2023, zakwalifikowano jako zamówienia o podwyższonym ryzyku nadużyć. Co to oznacza? Często jeden oferent brał udział w przetargu, co rodziło podejrzenia o brak konkurencyjności. Niektóre firmy wielokrotnie wygrywały postępowania, co budzi pytania o przejrzystość procedur.
Nieprawidłowości były również widoczne w zarządzaniu miejskimi jednostkami organizacyjnymi. „Brak przestrzegania regulacji wewnętrznych i niewykonywanie zaleceń pokontrolnych to tylko wierzchołek góry lodowej” – czytamy w raporcie. Wskazano także na brak formalno-prawnych analiz przy powoływaniu spółek, co skutkowało nieodpowiednim nadzorem właścicielskim nad nimi.
Czy możemy mówić o kryzysie zarządzania? Tak. Zbyt duża swoboda w wyborze wykonawców zamówień publicznych, brak dokumentacji oraz lekceważenie przepisów pracy stały się codziennością. „Nadszedł czas na zmiany” – zapowiada Miszalski.
Rewolucja w strukturze urzędu
Jednym z kluczowych punktów reformy jest utworzenie Centrum Audytu i Kontroli Analitycznej, które powstanie na bazie dwóch obecnych jednostek: Wydziału Kontroli i Ewidencji Mienia oraz Zespołu Audytu. To rozwiązanie ma zwiększyć kontrolę nad wydatkami i usprawnić zarządzanie miejskimi jednostkami.
Dla lepszej komunikacji z mieszkańcami i zapewnienia bardziej przejrzystych procesów konsultacyjnych powstanie Wydział Dialogu, Konsultacji i Kontaktu Obywatelskiego. Nowy wydział zostanie stworzony poprzez połączenie części Krakowskiego Centrum Kontaktu oraz Referatu ds. Partycypacji i Dialogu z Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia.
Ochrona środowiska i klimat to obszary, które zyskają dodatkowe wsparcie w nowej strukturze. Utworzony zostanie Wydział Środowiska i Klimatu, który połączy zadania z zakresu jakości powietrza, gospodarki komunalnej oraz edukacji klimatycznej. To odpowiedź na rosnące potrzeby miasta w zakresie walki z kryzysem klimatycznym
Konsolidacja wydziałów – lepsze zarządzanie
Reforma ma także na celu ograniczenie dublowania zadań pomiędzy różnymi wydziałami. Dlatego powstanie Wydział Gospodarki Komunalnej i Infrastruktury, który połączy kompetencje z kilku jednostek: części Wydziału Gospodarki Komunalnej i Klimatu, Wydziału Miejskiego Inżyniera Ruchu oraz Referatu Planowania i Monitorowania Inwestycji.
W strukturze urzędu znajdzie się także nowy Wydział Sportu, który przejmie część zadań Zarządu Infrastruktury Sportowej. Z kolei Wydział Kultury zostanie zreorganizowany – nie będzie już zajmował się parkami kulturowymi ani dziedzictwem narodowym. Te zadania trafią do nowo utworzonego Biura Architekta Miasta, które dodatkowo przejmie obowiązki Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków.
Prezydent zapowiedział również powstanie nowych, specjalistycznych jednostek. Jedną z nich będzie Biuro ds. Metra, które będzie odpowiedzialne za koordynację projektu budowy metra w Krakowie. Kolejną innowacją będzie UrbanLab – jednostka stworzona z myślą o wdrażaniu idei smart city i innowacyjnych rozwiązań poprawiających jakość życia mieszkańców.
Od 1 stycznia 2026 roku planowane jest wdrożenie Centrów Usług Wspólnych. Będą one odpowiadały za obsługę administracyjną różnych miejskich jednostek, takich jak żłobki, DPS-y czy szkoły. Wspólna księgowość, kadry, BHP i obsługa informatyczna mają zredukować biurokrację i zwiększyć efektywność działania urzędu. To rozwiązanie ma przynieść oszczędności i uprościć funkcjonowanie wielu jednostek.
Stan finansów miasta i konieczne zmiany
Raport przeanalizował także stan finansów miasta, który – jak się okazało – wymaga racjonalizowania wydatków bieżących. „Konieczne jest szukanie dodatkowych źródeł dochodów, zarówno poprzez postulowanie zmian na poziomie centralnym, jak i wykorzystanie środków zewnętrznych, takich jak Krajowy Plan Odbudowy (KPO)” – podkreśla raport. Kraków, podobnie jak inne miasta, boryka się z wyzwaniami finansowymi, które wymagają pilnych działań naprawczych.
Dublowanie zadań – problem organizacyjny
Jednym z kluczowych problemów, jakie wykazał raport, jest dublowanie się zadań pomiędzy komórkami urzędu. Brak koordynacji oraz rozproszenie odpowiedzialności prowadziło do nieefektywności w realizacji zadań publicznych. Dlatego nowa struktura przewiduje scalanie wydziałów i bardziej efektywny podział obowiązków
Polityka równościowa i antymobbingowa
Kwestie związane z polityką równościową i antymobbingową również znalazły się w centrum uwagi. W 2023 roku wprowadzono nowe procedury antydyskryminacyjne, jednak raport wskazał, że brak jednolitej polityki przeciwdziałania mobbingowi w jednostkach organizacyjnych Gminy Miejskiej Kraków nadal jest problemem. Prezydent zapowiedział działania mające na celu ujednolicenie tych procedur oraz wyodrębnienie stanowisk „rzeczników” odpowiedzialnych za pomoc w rozwiązywaniu konfliktów
Co dalej?
Reforma ma być ewolucyjna, nie rewolucyjna. „Wprowadzamy zmiany stopniowo, by uniknąć chaosu” – zaznacza prezydent. Kolejne etapy reformy zaplanowano na lata 2025–2026. Czy miasto wyjdzie z tej transformacji silniejsze? Mieszkańcy z pewnością liczą na to, że nowe struktury zapewnią bardziej przejrzyste zarządzanie, lepszą komunikację i wyeliminują nadużycia.
Jarek Strzeboński
