Już w połowie zeszłego roku informowaliśmy o możliwości rozbiórki fontanny „Kryształ” na płycie Rynku. Dziś to już pewne – miasto rezygnuje z kosztownego remontu na rzecz zupełnie nowego projektu. Co więcej, ostateczny wygląd nowej instalacji będzie skonsultowany z mieszkańcami Krakowa.
Fontanna, choć miała być nowoczesnym elementem Rynku, od początku budziła kontrowersje. Krytykowano ją za nieudolne naśladowanie piramidy z Luwru oraz problemy z utrzymaniem czystości. W sierpniu 2024 roku pisaliśmy o jej fatalnym stanie – zamiast ozdabiać Rynek, stała się siedliskiem gołębi i zanieczyszczeń. Ostatni raz była czynna w maju 2023 roku, a jej zabrudzone, pokryte smugami szyby odstraszały przechodniów.
Dodatkowo, wiosną 2023 roku doszło do poważnych uszkodzeń fontanny – sześć z 24 hartowanych szyb tworzących jej konstrukcję zostało stłuczonych. W konsekwencji obiekt został wyłączony z eksploatacji, aby nie stanowić zagrożenia dla dziedzictwa historycznego znajdującego się w podziemiach krakowskiego rynku.
Przez długi czas rozważano remont, jednak ekspertyza wykazała, że jego koszt wyniósłby 1,3 mln zł. Prace wymagałyby całkowitego demontażu szklanej konstrukcji, wymiany instalacji elektrycznej oraz uszczelnienia. To skłoniło miasto do podjęcia decyzji o budowie nowej fontanny.
Nowa fontanna będzie inspirowana projektem prof. Wiktora Zina, ale w nowoczesnej formie. Jej konstrukcja ma być bardziej wytrzymała i odporniejsza na uszkodzenia, a materiały użyte do jej budowy mają zapewnić długotrwałą estetykę. Jednym z rozważanych wariantów jest biały turecki wapień, znany m.in. z dziedzińca Wawelu oraz kościoła św. Wojciecha. Koszt nowego obiektu wyniesie około 3 mln zł.
Co ciekawe, miasto chce, aby mieszkańcy mieli wpływ na ostateczny kształt fontanny. Podczas roboczych spotkań pojawiła się propozycja, by przybrała formę dużej kanapy, nawiązującej do historycznego projektu prof. Zina. Nowa wersja może także zyskać dodatkowe elementy w postaci płaskorzeźb, jednak ostateczny projekt pozostaje jeszcze przedmiotem konsultacji. Wciąż otwartą kwestią pozostaje również, czy zachowany zostanie układ dwóch basenów i kaskad oraz czy zamiast czarnego granitu użyty zostanie biały turecki wapień.
Do momentu rozpoczęcia budowy dotychczasowa fontanna będzie regularnie utrzymywana w czystości.
