Znacie ciasto z migdałem w środku? Kto je znajdzie w swoim kawałku, przez cały dzień 6 stycznia może nosić królewską koronę!
Galette des rois to okrągły placek z ciasta francuskiego z kremem migdałowym, do którego wnętrza wkłada się niespodziankę: dawniej było to ziarenko bobu lub fasoli, od XVIII wieku porcelanowe, zaś współcześnie plastikowe figurki o tematyce religijnej. Można też włożyć cały migdał, ważne jedynie, aby była to jedna sztuka.
Co ciekawe tradycja galette des rois sięga aż czasów starożytnych. Rzymianie z okazji święta Saturnaliów do wnętrza ciasta chowali fasolę, a szczęśliwiec, który ją znalazł zostawał “panem na jeden dzień”, który mógł wydawać rozkazy wszystkim innym biesiadnikom, nawet jeśli był niewolnikiem. Antyczna tradycja niemal w niezmienionej formie odrodziła się w średniowiecznej Francji, stając się zabawą wszystkich sfer, od króla począwszy, na uboższych mieszkańcach kraju skończywszy. I tak, z niewielkimi przerwami, trwa ona do dziś
Francuski zwyczaj nakazuje podzielić wypiek w taki sposób, by każdy z biesiadników otrzymał jeden kawałek, a ostatnia część pozostała dla ubogiego wędrowca, który odwiedzi dom w święto Trzech Króli. Następnie odbywa się najbardziej emocjonujący moment, czyli poszukiwanie niespodzianki i ogłoszenie “króla”.
Tradycja specjalnego wypieku na Trzech Króli jest najbardziej popularna we Francji, ale swoje wersje galette des rois mają m.in. Niemcy (Dreikönigskuchen), Hiszpanie (roscón de Reyes), Grecy (vasilopita), czy Portugalczycy (Bolo-rei), A co z Polakami? U nas takie okolicznościowe specjały na Trzech Króli to rzadkość, ale niedaleko od Krakowa, bo w województwie świętokrzyskim wypiekają szczodroki – słodkie rogaliki posypane makiem lub cukrem.
Galette des rois można kupić i w Krakowie, w piekarniach i cukierniach specjalizujących się we francuskich deserach. Można je też upiec samemu, na przykład korzystając z licznych przepisów dostępnych na blogach kulinarnych.
Szymon Gatlik
Przewodnik kulinarny i winiarski, miłośnik lokalnej kuchni, członek Slow Food International, międzynarodowej organizacji dbającej o “dobre, czyste i sprawiedliwe” jedzenie. Ekspert programu Polskie Skarby Kulinarne. Jest m.in. autorem tras kulinarnego zwiedzania Krakowa i jedynym certyfikowanym przewodnikiem po krakowskiej winnicy Srebrna Góra.
