Przyszłoroczne finanse Krakowa to mniejsze dochody i cięcie kosztów. Do tego problemy z przetargami, koniec środków europejskich. Ale nie jest tak źle – rosną dochody miasta. To będzie największy budżet w historii miasta – ponad 8 mld złotych. Problemem będą inwestycje w przyszłym roku „Nowych inwestycji praktycznie nie będzie” – powiedział prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
To będzie budżet wysokiej inflacji, rosnących cen energii a także mniejszych wpływów z podatków – zapowiedział wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig podczas dzisiejszej wspólnej konferencji prezydenta miasta Jacka Majchrowskiego oraz jego zastępcy Andrzeja Kuliga. Tematem był przedłożony radnym miasta projekt budżetu na rok 2023. Według wstępnego planu wydatki miasta sięgną 7 mld 823 mln zł, z czego 6 mld 195 mln zł kosztować będzie realizacja bieżących zadań, a reszta – 1 mld 628 mln zł – to środki z przeznaczeniem na inwestycje.
Deficyt w budżecie ponad 1 mld złotych
Jak łatwo policzyć dziura w budżecie sięgnie ponad 1,1 mld złotych. To wynik rosnącej inflacji, ceny energii i paliw, a także rządowe reformy systemu podatkowego zgodnie podkreślali prezydenci.
– Wprowadzony system podatkowy tzw. Polski Ład drenuje pieniądze samorządów. Skala ubytku dochodów miasta z podatków PIT jest bardzo duża i rekompensują ich wymyślone przez rząd programy osłonowe – powiedział Andrzej Kulig. Wiceprezydent podkreślił, iż wpływy z podatku PIT odgrywają istotną rolę w łącznej sumie planowanych dochodów miasta, to od 2019 roku dynamika ich wzrostu słabnie, a ostatnio uległa niemal wyhamowaniu, na skutek rządowych reform w systemie podatkowym.
Budżet Krakowa co roku traci na tych zmianach pokaźną część wpływów z podatku PIT, nie otrzymując w zamian adekwatnej rekompensaty. W latach 2019 i 2020 budżet Krakowa stracił łącznie około 260 mln zł. W 2021 roku, w wyniku skumulowanych skutków trzech pierwszych reform, budżet miasta został uszczuplony o kolejne 250 mln zł. Ten niekorzystny dla samorządu trend pogłębił się wraz z wejściem w życie programu „Polski Ład”, a potem jego nowelizacji – w 2022 roku ubytek we wpływach z podatku PIT wyniósł ponad 700 mln zł. Prognoza na rok 2023 przewiduje stratę rzędu ponad 1 mld zł.
Jak wylicza magistrat rządowe rozwiązania mające dostosować samorządowe finanse do konsekwencji „Polskiego Ładu”, okazało się niewystarczające. W 2022 r. Kraków otrzymał w ramach subwencji uzupełniającej 224,2 mln zł, a na rok 2023 przyznano miastu kwotę zwiększonego udziału w PIT w wysokości 251 mln zł. Taka rekompensata nie uzupełnia nawet połowy ubytków spowodowanych zmianami w systemie podatkowym. Według szacunków już po jej uwzględnieniu Kraków traci w 2022 r. około 478 mln zł, a w 2023 r. – około 824 mln zł.
Rekordowe wydatki miasta
Największa część wydatków miasta to wydatki bieżące, które gwarantują sprawne funkcjonowanie miejskiego organizmu oraz zapewniają utrzymanie odpowiedniej jakości usług komunalnych. W 2023 roku wydatki bieżące będą wyższe o 8,9 proc. w stosunku do zaplanowanych na rok 2022. W przyszłorocznym budżecie największy udział będzie miały, edukacja i wychowanie (32,2 proc.), a kolejne miejsca zajmą: transport i łączność (13,3 proc.), gospodarka komunalna i ochrona środowiska (10,2 proc.), pomoc społeczna (6,6 proc.).
Inwestycje
Plan na 2023 rok zakłada wydatki majątkowe na poziomie 1 mld 628 mln zł, z czego na sam program inwestycyjny zarezerwowano 1 mld 403 mln zł. Na inwestycje mające znaczenie dla całego miasta Kraków zamierza w przyszłym roku wydać 1 mld 391 mln zł (wzrost o 7,2 proc.), zaś na zadania inwestycyjne dzielnic – 12 mln zł (wzrost o 9,1 proc.).
Jak podkreślił Jacek Majchrowski bez odblokowania środków z Krajowe Programu Odbudowy trudno będzie mówić o nowych inwestycjach.
– Do końca przyszłego roku trzeba rozliczyć wszystkie inwestycje finansowe ze środków unijnych. Jeśli środki z funduszy europejskich i rządowych na rok 2024 nie zostaną rozdysponowane to nie będziemy mogli zacząć nowych inwestycji – powiedział prezydent Krakowa. Przykładem inwestycji, która mogłaby się rozpocząć już w przyszłym roku jest planowa linia tramwajowa Azory – Chichy Kącik
– W zasadzie od marca moglibyśmy na poważnie myśleć o rozpoczęciu procesu inwestycyjnego i przetargowe na tej inwestycji. Bez środków z zewnątrz jest to niemożliwe w tym momencie – dodał Andrzej Kulig.
Co powstanie w Krakowie do konca 2023 roku?
Inwestycje, które Kraków zrealizuje w 2023 roku, to w obszarze komunikacji i transportu m.in.: Trasa Wolbromska (odcinek: ul. Pachońskiego do granic miasta), linia tramwajowa KST, etap III (os. Krowodrza Górka – Górka Narodowa), wraz z budową dwupoziomowego skrzyżowania na ul. Opolskiej, rozbudowa ul. Igołomskiej, al. 29 Listopada (odcinek ul. Opolska – granice miasta), ul. Wrobela, ul. Fortecznej (odcinek ul. Zakopiańska – ul. Zawiszy), ul. Ważewskiego wraz z ul. Zakarczmie (etap I), przebudowa ul. Królowej Jadwigi i ul. Glinik, kładka pieszo-rowerowa Grzegórzki – Zabłocie oraz ścieżka rowerowa wzdłuż al. 29 Listopada (od ul. Żelaznej do ul. Woronicza, etap II, str. Wschodnia).
W obszarze zieleni i szeroko pojętej ekologii realizowane będą: park Zakrzówek, rewaloryzacja parku Bednarskiego i Wzgórza Lasoty, zagospodarowanie parku rzecznego „Ogród Płaszów” (etap II i III), park przy Karmelickiej, modernizacja alei Róż, park rzeczny Tetmajera, przebudowa schroniska dla bezdomnych zwierząt przy ul. Rybnej, Centrum spotkań edukacyjno-ekologicznych w Węgrzynowicach.
W obszarze edukacji i sportu zarezerwowano środki na następujące zadania: budowa szkoły podstawowej na os. Złocień, adaptacja budynku na os. Willowym na potrzeby poradni, rozbudowa szkół podstawowych nr 72 (al. Modrzewiowa) i nr 67 (ul. Kaczorówka 4), przebudowa przedszkola samorządowego nr 38 (ul. Jabłonkowska), budowa sali gimnastycznej przy szkole podstawowej nr 26 (ul. Krasickiego), hali sportowej przy IX LO (ul. Czapińskiego), krytej pływalni przy szkole podstawowej z oddziałami integracyjnymi nr 144 (os. Bohaterów Września), boiska sportowego na terenie os. Mogiła.
W obszarze kultury realizowane będą: zabezpieczenie konserwatorskie i modernizacja Fortu nr 48a „Mistrzejowice”, rekultywacja i zagospodarowanie terenów po zniszczonych elementach Fortu nr 2 „Kościuszko”, dostosowanie restaurowanego starego Fortu austriackiego 52a „Łapianka” oraz przestrzeni w nowym budynku dla potrzeb wystawienniczych dla Muzeum Ruchu Harcerskiego, modernizacja Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki.
