Do 30 czerwca 2028 roku do krakowskiej Strefy Czystego Transportu będzie można wjeżdżać pojazdem niespełniającym wymagań strefy, ale za opłatą. Tzw. opłata emisyjna wyniesie 2,50 zł za godzinę, 20 zł za dzień lub 500 zł za miesiąc. Mieszkańcy Krakowa, którzy odprowadzają podatki w mieście, będą mogli korzystać z pojazdów niespełniających wymagań strefy bez żadnych ograniczeń aż do 1 lipca 2030 roku.
Urzędnicy opracowali wstępny projekt uchwały dotyczącej strefy czystego transportu. Zawiera on szereg zmian w porównaniu do przepisów, które miały obowiązywać od lipca tego roku, lecz nie weszły w życie z powodu uchylenia uchwały przez wojewodę. Ostatecznie pierwszy etap strefy czystego powietrza w Krakowie uruchomiony zostanie 1 lipca 2025 roku. Jakie są propozycje urzedu miasta?
Od 1 lipca przyszłego roku samochody spoza miasta będą musiały spełniać określone normy emisji. W przypadku pojazdów z silnikiem benzynowym, w tym LPG, konieczne będzie, aby były wyprodukowane nie wcześniej niż w 2005 roku lub spełniały normę Euro 4. Dla samochodów z silnikiem diesla wymagania będą bardziej rygorystyczne – dozwolone będą jedynie pojazdy wyprodukowane od 2014 roku lub spełniające normę Euro 6.
Z czasem wymagania ulegną zaostrzeniu. Od 1 lipca 2030 roku dla samochodów z silnikiem diesla konieczny będzie rok produkcji co najmniej 2018 lub spełnienie normy Euro 6dT. W przypadku samochodów benzynowych i LPG wymogi pozostaną niezmienione. Mieszkańcy Krakowa będą jednak mogli korzystać ze swoich samochodów, które nie spełniają wymagań SCT, aż do 1 lipca 2030 roku, pod warunkiem ich wcześniejszego zgłoszenia do systemu.
Projekt uwzględnia liczne wyjątki. Pojazdy mieszkańców Krakowa, którzy odprowadzają tu podatki, zostaną objęte łagodniejszymi zasadami, co pozwoli im na korzystanie z samochodów niespełniających wymagań SCT do lipca 2030 roku. Dla kierowców spoza Krakowa, których pojazdy nie spełniają norm, przewidziano okres przejściowy do 30 czerwca 2028 roku, podczas którego wjazd na teren SCT będzie możliwy po wniesieniu opłaty emisyjnej. Stawki wyniosą 2,50 zł za godzinę, 20 zł za dzień lub 500 zł za miesiąc.
Osoby z niepełnosprawnościami będą całkowicie zwolnione z wymagań SCT. Oznacza to, że pojazdy oznaczone kartą parkingową osoby z niepełnosprawnością będą mogły poruszać się po strefie bez ograniczeń, niezależnie od spełniania norm emisji. Zwolnienie dotyczy także sytuacji, gdy taka osoba podróżuje cudzym samochodem.
Projekt przewiduje także szczególne rozwiązania dla pojazdów zabytkowych i historycznych, które będą mogły wjeżdżać do strefy maksymalnie 50 dni w roku, oraz dla pojazdów specjalnych, takich jak dźwigi czy campery, które będą miały stałe uprawnienia, o ile informacja o ich specyfice znajdzie się w dowodzie rejestracyjnym. Organizacje non-profit działające w Krakowie oraz instytucje państwowe również skorzystają z wyłączeń, choć jedynie do 30 czerwca 2028 roku.
Kontrola pojazdów w SCT będzie zautomatyzowana, oparta na danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP). Dzięki temu większość właścicieli pojazdów nie będzie musiała podejmować żadnych dodatkowych działań. W przypadku wyjątków, takich jak pojazdy mieszkańców czy osób z niepełnosprawnościami, konieczne będzie zgłoszenie ich do systemu, który automatycznie potwierdzi uprawnienia i wykluczy je z kontroli.
Projekt przewiduje również szczególne rozwiązania. Pojazdy zabytkowe i historyczne będą mogły wjeżdżać do SCT przez maksymalnie 50 dni w roku, a pojazdy specjalne, takie jak dźwigi czy campery, będą miały stałe uprawnienia, pod warunkiem odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym. Wyłączenia przewidziano również dla organizacji non-profit oraz instytucji państwowych, jednak tylko do 30 czerwca 2028 roku.
Osoby z niepełnosprawnościami będą całkowicie zwolnione z wymogów SCT. Każdy pojazd oznaczony kartą parkingową osoby z niepełnosprawnością będzie mógł poruszać się po strefie bez ograniczeń, niezależnie od spełniania norm. Zwolnienie obejmie także sytuacje, gdy osoba z niepełnosprawnością podróżuje cudzym samochodem.
Plany magistratu mogą ulec zmianie. Do 20 grudnia prowadzone są bowiem konsultacje społeczne dotyczące strefy. Dodatkowo, na początku stycznia urząd zaplanował zbieranie dodatkowych uwag, które – jak zapewniają urzędnicy – będą mogły zostać zgłoszone przez każdego zainteresowanego.
