Małopolskie winnice najlepiej zwiedzać na rowerze. Oto propozycja trasy wśród wzgórz Beskidu Wyspowego i Pogórza, wraz z odwiedzinami w winnicach: Nowizny i Chronów.
Wycieczkę (łącznie 54 km) rozpoczynamy w centrum Łososiny Dolnej. Do tej, położonej w okolicy Jeziora Rożnowskiego, miejscowości można dojechać z Krakowa autobusami prywatnych przewoźników. Przy zakupie biletu trzeba potwierdzić możliwość przewozu roweru w bagażniku autobusu: po sezonie zwykle nie ma z tym kłopotu, warto jednak zapytać zawczasu.
W Łososinie mijamy sportowe lotnisko Aeroklubu Podhalańskiego. Startują stąd m.in. silnikowe samoloty sportowe i szybowce. Już po chwili wśród jabłkowych i śliwkowych sadów rozpoczynamy wspinaczkę do Połomu Małego. To dość poważny test kolarskich umiejętności, bowiem wszystkie drogi do naszego pierwszego winiarskiego przystanku – Winnicy Nowizny – prowadzą pod górę. Nagrodą za wysiłek będą za to niezwykłe widoki na Beskid Wyspowy.
Sama Winnica Nowizny powstała już w 2005 roku, zalicza się zatem do najstarszych na terenie Małopolski. Na stromym (nachylenie 20%), południowo-zachodnim stoku na powierzchni niespełna hektara rosną odmiany: regent i marechal foch (czerwone) oraz solaris, seyval blanc, muscaris, aurora, bianca i hibernal (białe). W ofercie winnicy znajdziemy wina wytrawne, półwytrawne i półsłodkie. Koniecznie trzeba zwiedzić piwnicę z winami, do której prowadzą zabytkowe drewniane drzwi od starego spichlerza.
W Nowiznach jest co robić także poza oglądaniem winorośli i zakupem butelki wina (oczywiście na później, po wycieczce). Gospodarze prowadzą bowiem hodowlę danieli, które można nakarmić jabłkami. Na terenie winnicy znajduje się również stara wędzarnia okolicznego skarbu – śliwki suski sechlońskiej, w której zainteresowani mogą poznać proces produkcji tego docenianego przez najlepszych kucharzy produktu.
Po wizycie w Winnicy Nowizny czeka nas przyjemny, długi zjazd do Iwkowej. Na samym końcu tej wsi warto zrobić sobie przerwę na obiad w bacówce Biały Jeleń. To miejsce i jego kuchnię opisywałem już tutaj: https://krknews.pl/wycieczki-ze-smakiem-pysznosci-w-iwkowej/. I co tu dużo mówić, żurek i pierogi wciąż smakują wspaniale!
Z „Białego Jelenia” niedaleko już do Lipnicy Murowanej. Ten fragment drogi pokonuje się jednak po utwardzonej sporej wielkości kamieniami drodze leśnej, na którą niezbędny jest rower z dobrymi, grubymi oponami. Tutejsze lasy znane są ze świetnych miejsc do zbierania grzybów, które często widać nawet z siodełka roweru przy samej drodze.
Po pokonaniu kilku kilometrów dojeżdżamy do Lipnicy Murowanej i jej największego skarbu – wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO kościoła pw. św. Leonarda. Pierwszy kościół zbudowano tutaj już w XII wieku, a obecny datowany jest na koniec XV w. To jeden z najcenniejszych drewnianych zabytków w całym kraju – zachował się od czasów budowy w niezmienionej formie. Wewnątrz znajdziemy m.in. 500-letnie polichromie, gotyckie rzeźby oraz ołtarze nawiązujące m.in. do żywota patrona kościoła, św. Leonarda.
Po zwiedzeniu świątyni, warto zajrzeć też na chwilę na lipnicki rynek. W małym sklepiku na rogu sprzedawane są ponoć najlepsze tradycyjne lody w okolicy. Taka porcja to świetne wzmocnienie przed dalszą drogą, tym bardziej, że czeka nas kolejna porcja rowerowej wspinaczki. Z Lipnicy do Chronowa wiedzie droga prosta jak z bicza strzelił, tyle, że dość stromo pod górę. Dlatego po pokonaniu wzniesienia warto zatrzymać się na jego szczycie na odpoczynek i zobaczyć panoramę okolicznych wzgórz. Jesteśmy już na terenie Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego.
Do Winnicy Chronów dojedziemy lokalną drogą, której ostatnie metry wiodą bez asfaltu. Na miejscu czeka na nas urocza, porośnięta dzikim winem altana, w której można odpocząć i porozmawiać z włascicielami, a nawet… pokoje gościnne. Jeśli zatem zamierzamy trasę naszej wycieczki pokonać w dwa dni, to właśnie Winnica Chronów będzie najlepszym miejscem na nocleg. No i wieczorem z czystym sumieniem będzie można wypić kieliszek wina.
Powierzchnia upraw winorośli w Winnicy Chronów to 1,5 hektara obsadzone przede wszystkim białymi odmianami, jak: solaris, seyval blanc, souvignier gris, hibernal, czy polski szczep jutrzenka. Są też czerwone: rondo, marechal foch, leon millot. Ciekawostką jest amerykańska odmiana swenson red, z której – wbrew nazwie – powstaje wino białe.
Z Chronowa udajemy się w stronę Nowego Wiśnicza, Po drodze warto zatrzymać się przy Chronowskich Skałkach, niewielkich, ale malowniczo położonych na szczycie wzniesienia piaskowcowych ostańcach, objętych ochroną w formie pomnika przyrody. (UWAGA! Droga do skałek, choć krótka, jest bardzo stroma, a na dole brakuje stojaka na rowery. Najlepiej więc zatrzymać się tam w większej grupie i wyznaczyć opiekuna pojazdów).
Ostatni przystanek na naszej trasie to zamek w Nowym Wiśniczu. Z Chronowa dotrzemy tam drogami przez Borówną i Łomną. Sam zamek to imponująca XVII-wieczna budowla w stylu palazzo in fortezza, łącząca funkcje pałacowe i obronne. Obecnie mieści się tu muzeum, a w przyzamkowych zabudowaniach – świetna restauracja Figatella.
Z Nowego Wiśnicza niedaleko już do Bochni, do której warto dojechać bocznymi, lokalnymi drogami. Trasa to trochę dłuższa, niż droga wojewódzka nr 965, ale z mniejszymi podjazdami, a przede wszystkim znacznie bezpieczniejsza. Z Bochni pociągiem możemy wrócić do domu.
Pełny przebieg trasy wycieczki można znaleźć pod tym linkiem: https://www.traseo.pl/trasa/malopolski-szlak-winny-z-lososiny-do-bochni
To tylko jeden z pomysłów na jurajską wycieczkę rowerową winnym szlakiem. W całej Małopolsce działa już grubo ponad 100 winnic, a wciąż powstają kolejne. Inspiracji do kolejnych wypraw szukajcie na stronie www Małopolskiego Szlaku Winnego.
Uwaga! Winiarze, zwłaszcza w okresie winobrania, są bardzo zapracowani. Nie zawsze można też ich spotkać w winnicach, dlatego koniecznie przed wizytą zadzwońcie lub napiszcie i upewnicie się, że zwiedzanie będzie możliwe w zaplanowanym przez Was terminie.
Szymon Gatlik
Przewodnik kulinarny i winiarski, miłośnik lokalnej kuchni, członek Slow Food International, międzynarodowej organizacji dbającej o “dobre, czyste i sprawiedliwe” jedzenie. Ekspert programu Polskie Skarby Kulinarne. Jest m.in. autorem tras kulinarnego zwiedzania Krakowa i jedynym certyfikowanym przewodnikiem po krakowskiej winnicy Srebrna Góra.
Artykuł powstał we współpracy z Małopolskim Szlakiem Winnym.
