– Obowiązująca od dwóch lat uchwała krajobrazowa znacznie poprawiła estetykę miejskiej przestrzeni, wszyscy zauważamy, że zniknęły dziesiątki banerów i reklam, często migoczących i krzykliwych – mówi wiceprezydent Krakowa Stanisław Mazur. Jednocześnie zapowiada zmiany w uchwale, wśród nich całkowity zakaz umieszczania banerów reklamowych na rusztowaniach.
– We wrześniu chcemy przedstawić projekt nowej uchwały. Zależy nam na tym, aby zachować wszystkie te rozwiązania, które sprawdziły się i chronią przestrzeń miasta, a zarazem wyeliminować zapisy niefunkcjonalne, nieprecyzyjne i utrudniające działalność przedsiębiorcom, uczelniom czy fundacjom – zapowiada wicpezrrdent Krakowa Stanisław Mazur.
Propozycje nowych rozwiązań konsultowane są z zainteresowanymi podmiotami, m.in. z przedsiębiorcami, rzemieślnikami, uczelniami, instytucjami kultury, fundacjami.
W jakim kierunku idą prace zespołu i czego można spodziewać się w nowej wersji uchwały?
– Po pierwsze, szukamy rozwiązań, które uwzględnią specyfikę takich instytucji, jak uczelnie, teatry, fundacje, organizacje charytatywne, tak, żeby dać im trochę inną możliwość funkcjonowania w tej przestrzeni. Po drugie, istotne będzie doprecyzowanie wielu zapisów. I po trzecie, wyeliminowanie różnego rodzaju ścieżek na skróty, które były wykorzystywane w celu obejścia uchwały, jak te legendarne rusztowania, na których wisiały banery – precyzuje Stanisław Mazur.
Uchwała krajobrazowa obowiązuje od lipca 2020 roku. jej wymierne efekty mieszkańcy mogli zobaczyć dwa lata później. 1 lipca 2022 skończył się okres dostosowawczy i od tego momentu wszystkie reklamy, szyldy, banery czy bilbordy w mieście musiały już spełniać określone wymogi.
– Obowiązująca od dwóch lat uchwała krajobrazowa, i co do tego jest powszechna zgoda, znacznie poprawiła estetykę miejskiej przestrzeni, wszyscy zauważamy, że zniknęły dziesiątki banerów i reklam, często migoczących, krzykliwych. Jednocześnie jednak jej stosowanie pokazało, że zawiera także nie do końca dobrze pomyślane zapisy – podkreśla zastępca prezydenta Krakowa Stanisław Mazur.
W 2023 roku ówczesny prezydent Krakowa Jacek Majchrowski powołał zespół zadaniowy, który miał przeanalizować zasadność wprowadzenia zmian w uchwale, przedstawić swoje rekomendacje i wstępne propozycje nowych przepisów.
Zgłoszono w sumie 177 propozycji zmian. Zaopiniowano pozytywnie 57 z nich, co przełożyło się na 41 propozycji zmian przepisów. Zespół potwierdził, że wprowadzenie zmian w uchwale byłoby uzasadnione, jeżeli służyłoby doprecyzowaniu niektórych zapisanych w niej definicji i zasad. Dlatego zaproponowano kilka korekt, np. korektę definicji elewacji frontowej, billboardu czy nazwy własnej.
Uznano za potrzebne wyraźne rozgraniczenie, co reguluje uchwała krajobrazowa, a co regulują uchwały o parkach kulturowych. Zgodnie z propozycją zespołu, na obszarach parków uchwała krajobrazowa określałaby zasadnicze parametry, czyli lokalizację tablic i urządzeń reklamowych. Pozostałe kwestie regulowałyby uchwały o parkach kulturowych.
– Wraz z obowiązywaniem uchwały krajobrazowej stworzyliśmy odpowiednią strukturę organizacji zarówno w Zarządzie Dróg Miasta Krakowa, jak i w Wydziale Architektury i Urbanistyki, który zajmuje się egzekwowaniem przepisów uchwały. Na najbliższej sesji radni prawdopodobnie podejmą uchwałę o przystąpieniu do zmiany uchwały krajobrazowej, biorąc pod uwagę sugestie, które zostały wypracowane podczas prac zespołu zadaniowego, który zakończył prace w czerwcu tego roku. Chcemy, by zmiany w uchwale, które zostały zaproponowane, nie niwelowały efektu, jaki osiągnęliśmy w naszej przestrzeni i wyglądzie miasta – mówił w 2023 roku Jerzy Muzyk, zastępca prezydenta Krakowa ds. zrównoważonego rozwoju.
Zaproponowano wyjście naprzeciw przedsiębiorcom zgłaszającym utrudnienia wynikające z treści uchwały – np. dotyczące szyldów. Brane jest pod uwagę dopuszczenie szyldów w nowych miejscach, jednak bez zwiększania ich liczby na budynku i wokół niego. Przewidziano też korektę wymiarów szyldów, zwłaszcza tych, które są zlokalizowane na dachach.
– Nasze codzienne obserwacje pozwoliły wypracować dwa rozwiązania, które pozwolą tę dobrą uchwałę jeszcze poprawić. Po pierwsze widzimy, że wzrosła liczba okrąglaków reklamowych, co do których istnieje konieczność zacieśnienia przepisów. Podobnie jest w przypadku słupów. Obecnie obowiązuje kategoryczny zakaz wieszania reklam na słupach oświetleniowych, ale wiemy, że w przestrzeni publicznej są jeszcze słupy teletechniczne czy słupy sygnalizacji świetlnej i spotykamy się na przykład z sytuacją, że znajduje się tam naklejka, która jest reklamą. Stąd konieczność doprecyzowania takich przypadków, potrzebujemy narzędzi do egzekwowania tej uchwały. Z drugiej strony widzimy możliwość poluźnienia przepisów w zakresie szyldów małych przedsiębiorców – mówi Agnieszka Zadak, zastępca dyrektora ZDMK.
Zespół nie znalazł z kolei wystarczającego uzasadnienie dla przyjęcia postulatów zwiększenia liczby reklam, wprowadzania ich nowych form i wielkości. Utrzymano ograniczenia w zakresie możliwości umieszczania tablic, bilbordów, totemów i pylonów reklamowych, słupów plakatowo-reklamowych i wszelkiego rodzaju innych urządzeń reklamowych. W tym zakresie rekomendowane zmiany dotyczą głównie usunięcia pojawiających się niejasności interpretacyjnych lub wyciągnięcia wniosków z tego, jak w praktyce zadziałała uchwała. Rekomendowano też uwzględnienie w treści uchwały odwołania do przepisów odrębnych, nakazujących niekiedy umieszczanie treści informacyjno-reklamowych.
Zmiany w uchwale obejmują m.in. doprecyzowanie relacji pomiędzy uchwałą krajobrazową a uchwałami o parkach kulturowych, co ma na celu jasne określenie, że uchwała krajobrazowa będzie precyzować lokalizację reklam, a pozostałe kwestie będą regulowane przez uchwały o parkach kulturowych. Ponadto, wprost wskazano, że dopuszczalne są tylko te formy tablic i urządzeń reklamowych, które są wymienione w uchwale, co eliminuje możliwość interpretacji przepisów na niekorzyść estetyki miejskiej.
Zmiany uwzględniają również doprecyzowanie definicji takich elementów jak mural, totem, bilbord oraz elewacja frontowa, co ułatwi interpretację przepisów. Wprowadzone poprawki dotyczą także szyldów, precyzując i ujednolicając ich wymiary, formę oraz powierzchnię, jaką mogą zajmować na elewacji. Nowe przepisy dopuszczają również umieszczanie szyldów na elewacjach bocznych, ogrodzeniach oraz na osłonach urządzeń technicznych na dachach, gdzie dopuszczono większe wymiary niż dotychczas.
Doprecyzowano także kwestie dotyczące reklam na automatach paczkowych oraz zwiększono obostrzenia dotyczące tablic i urządzeń na tzw. ślepych ścianach, zmniejszając ich wymiar i ograniczając lokalizację tylko do wyznaczonych stref. Uchwała umożliwia również oznaczanie właścicieli tzw. okrąglaków poprzez logo, jednocześnie zwiększając minimalną odległość między nimi oraz wprowadzając wzorniki dla obu form tych słupów.
Wprowadzono nowe zasady dotyczące oświetlania reklam oraz ich odległości od skrzyżowań. Wyłączono z regulacji uchwały totemy i pylony cenowe na stacjach paliw oraz inne tablice, których umieszczenie jest wymagane na podstawie odrębnych przepisów. Wykluczono możliwość lokalizowania banerów reklamowych na rusztowaniach, a częściowo dopuszczono kody QR, wyłączając je z przepisów uchwały. Drobne korekty dotyczą także ogrodzeń i małej architektury, co ma na celu poprawę estetyki przestrzeni miejskiej.
