„Dzień dobry, czy zmuszono Panią do pracy?” – takie słowa, w połowie sierpnia usłyszy w sklepie niejedna ekspedientka. Państwowa Inspekcja Pracy zapowiada, że 15 sierpnia przeprowadzi wzmożone kontrole w sklepach na terenie całego kraju. To efekt coraz częstszych sygnałów dotyczących łamania praw pracowniczych wśród pracowników sklepów.
Przepisy nie pozostawiają żadnych wątpliwości. W Polsce obowiązuje zakaz pracy w 13 dni świątecznych, w tym także 15 sierpnia. W dni świąteczne, za ladą sklepu stanąć może jedynie jego właściciel, pracownicy z kolei powinni odpoczywać w domu i cieszyć się „czerwoną kartką w kalendarzu”. Coraz częściej do PIP-u docierają jednak sygnały o łamaniu przepisów i zmuszaniu pracowników do przychodzenia do pracy i to mimo, wolnego ustawowo dnia.
W tym roku 15 sierpnia nie będzie z pewnością wolny dla urzędników Państwowej Inspekcji Pracy. Zapowiadają oni, że po raz pierwszy od 8 lat przeprowadzą wzmożone kontrole sklepów i sklepików, na terenie całego Kraju. W czasie Święta Wniebowzięcia NMP oraz Święta Wojska Polskiego, kontrolerzy pojawią się zarówno w dużych sieciach, jak i małych osiedlowych sklepikach.
– Najczęściej skargi dotyczą właśnie tych drugich. Sieci wolałyby nie narażać się na przykre i bolesne konsekwencje finansowe – mówi nam jedna z pracownic Państwowej Inspekcji Pracy w Krakowie.
Omijamy prawo
Wielu właścicieli sklepów próbuje ominąć prawo i w czasie świąt zatrudnia do pracy na podstawie tzw. umów śmieciowych, kolejne osoby. Zdarza się również, że pracownicy posiadający etat, podpisują jednodniowe umowy zlecenie, by móc w dniu wolnym od pracy stanąć za ladą.
– To nagminna praktyka, że właściciel chce ściągnąć nas do pracy w święta. Było już o to tyle kłótni, ale zawsze kończyło się mniej lub bardziej wymownym „nie chcesz pracować, nie przychodź” – tłumaczy Anna, ekspedientka w jednym ze sklepów na Podgórzu, która prosi jednak o zachowanie anonimowości.
Urzędnicy PIP zamierzają ukrócić te praktyki i ostrzegają pracodawców – jeśli otworzysz swój sklep 15 sierpnia, z pewnością go odwiedzimy. Prawo stoi właśnie po stronie Państwowej Inspekcji Pracy. Nie od dziś wiadomo bowiem, że próba omijania zakazu pracy poprzez podpisywanie umów cywilnoprawnych, nie jest do końca zgodna z prawem. Wszystkie zadania wykonywane przez pracownika i mające charakter ciągły oraz powtarzalny, powinny być wykonywane w ramach umowy o pracę, a nie umowy zlecenie czy umowy o dzieło. To wciąż jednak tylko teoria, bo praktyka pokazuje wiele przypadków nadużywania umów cywilnoprawnych.
Właściciele sklepów powinni mieć się na baczności, bo łamanie prawa i próba ściągnięcia pracowników 15 sierpnia, może się nie opłacić. Za łamanie praw pracowniczych, a konkretniej art. 151 kodeksu pracy, grozi kara od 1 tys. do 30 tys. złotych.
(pt)
